Sau thời gian 3 tháng nghỉ Hè, chúng tôi lại lũ lượt đến trường. Năm nầy là năm cuối của Bậc Trung Học Đệ Nhất Cấp (niên học 1962-1963), chúng tôi phải dự vào cuộc thi bằng và lên lớp. Thông thường muốn lên lớp Đệ Tam trước kia học sinh phải có bằng Trung Học, nếu không thì phải học lại lớp Đệ Tứ lần nữa. Nhưng không biết năm nay thế nào, nếu có sự thay đổi để học trò được nhẹ nhàng hơn thì bằng Trung Học Đệ Nhất Cấp không còn quan trọng, dù có hay không vẫn được lên học trên lớp Đệ Tam. Cái điều đó còn trong sự quyết định của Bộ Giáo Dục, nhưng hiện tại là chúng tôi phải cố gắng học cho một kỳ thi vào cuối năm. Các Thầy, Cô có nhiều thay đổi: Năm nay Thầy Mai Văn Phú dạy môn Toán, Cô Mai Thị Hồng dạy Vạn Vật, Cô Trần Kim Vân dạy Công Dân, Thầy Thại vẫn dạy Pháp Văn, Thầy Trần Văn Xuân dạy Sử, Địa. Lý Hóa là Thầy Anh, và môn Giảng Văn vẫn là Thầy Khánh. Cái không khí của một lớp cuối năm sẽ trải qua một “Kỳ Thi” đè nặng lên những đứa học trò như chúng tôi. Nếu không vượt qua được, có thể sẽ gặp lại trường hợp mà chúng tôi đã trải qua như trong kỳ thi tuyển vào lớp Đệ Thất trước kia.
Còn tình hình chiến
sự cứ tăng dần, làm trên đường đi học có nhiều âu lo: Chỉ sợ đi đường rủi lọt vô
giữa vòng hai bên đụng độ, hoặc khi đoàn xe quân đội bị giựt mìn thì rất nguy
hiểm, chứ bình thường thì không đến đổi nào, vì dù gì những đám học trò nhỏ vẫn
được nhiều châm chước, ưu đãi để đi học. Thỉnh thoảng gặp những toán hành quân,
chúng tôi vẫn được dễ dãi cho đi qua để đến trường hay đi về. Về đường thì lúc
nầy tương đối dễ dàng vì chúng tôi không phải băng qua các đồng ruộng, hay cầu
khỉ nữa mà đi bằng những con đường mới khá tốt với các đoạn khô ráo, bằng phẳng.
Tuy nhiên, dần rồi an ninh không ổn khi các nhà người dân trong xóm bị dời vào
tập trung trong khu qui định để thành lập các ấp gọi là “Ấp Chiến Lược”. Giống như
khoảng thời gian trước đường lên Tân Uyên qua các xã Tân Hóa, Tân Hội, Tân
Long, Sở 49 phải thay đổi khi người dân các nơi đó bị buộc dời nhà ra Tân Khánh
hay nơi nào đó mà người ta thích, thì đường đi trở nên nguy hiểm hơn do chiến
cuộc: Đường sá bị phá, cầu cây bị đốt và trở thành những nơi có thể đụng độ giữa
lực lượng hai bên bất cứ lúc nào, nên chúng tôi phải chuyển hướng, chuyển đường
đi để được an toàn cho tính mạng. Thì ở đây, cũng may lần nầy là dân chúng dời đi
vào những tháng cuối cùng của năm học, nên sự đi lại của chúng tôi không phải gian
nan trong thời gian dài. Nếu không, có lẽ chúng tôi phải tìm nơi ở trọ trên Tân
Uyên như tôi đã làm trong những năm trước.
Ở trong cái lớp được
gọi là lớp cuối cùng của trường, thường thường nó cũng có những tâm lý tạo nên những
kỷ niệm với nhau, nên các chuyện đi thăm viếng nhau thường xuyên hơn hầu như để
níu kéo những tình cảm thân thương trong những năm qua; mặc dù sự nổ lực học hành
càng lúc càng tăng thêm khi ngày tháng gần về cuối năm. Riêng tôi thì ít dịp đi
hơn nhưng cũng có vài lần đi thăm viếng bạn bè như có lần đi với Chi qua bên xã
Bình Hưng chơi để rồi Chi hướng dẫn cho cách chèo ghe, dù ráng chèo cho đúng cách
mấy mà thuyền cứ quay vòng vòng, cuối cùng phải giao lại cho Chi. Hoặc là đi sang
nhà Chị Sương bên Mỹ Quới để ăn trái sấu vị ngọt. Rồi có lúc anh Thông kéo cả đám
sang nhà anh ở xóm dưới của Xã Bình Hưng, gần cuối cù lao sáu xã. Chúng tôi cưỡi
xe đạp qua đồi Bình Chánh đến phía trước trường học, rồi mới đi đường ruộng xuống
tới bờ sông, anh Thông kêu đò bên kia qua rước qua. Đến nhà anh Thông mới thấy
cái đặc biệt của những nhà cất ở đây. Có lẽ do thường hay bị ngập và có những năm
bị lụt nên nhà có nền rất cao, gần quá đầu người. Và có hôm tôi xuống nhà chị
Thu Hồng ở đó một đêm, rồi hôm sau mới về.
Sau khi nhà cửa
của xóm Phước Lộc dời hết vào trong khu vực Ấp Chiến Lược Tân Khánh là lúc mà
chúng tôi cũng không dám đi con đường băng qua xóm cùng đồng ruộng để qua Khánh
Vân nữa, vì có thể gặp những khó khăn khi gặp những người bên nầy hay bên kia hoặc
là lọt vào giữa chiến trận thì sao? Do đó đường đi chúng tôi bây giờ lại phải
chuyển hướng lần nữa khi mà lớp học chỉ còn khoảng hơn hai tháng. Không lẽ lên
xin ở trọ, mà trong khi mấy bạn vẫn đi về, cho nên tôi vẫn đi theo mấy bạn đi về
luôn. Đường đi bây giờ phải ra Bình Chuẩn, xuống Tân Ba rồi mới lên Tân Uyên, gần
gắp đôi lúc trước. Nhưng nhờ đông vui nên đoạn đường không trở nên mệt nhọc cho
lắm. Thời gian nầy, có kỷ niệm mà chúng tôi cũng hoảng hồn không biết sẽ bị phạt
lúc nào không hay: Vốn là nhằm ngày chào cờ, thông thường trước khi hát bài “Quốc
Ca” thì phải hát bài “Suy Tôn Ngô Tổng Thống”, trong bài có câu “bài phong kiến
bốc lột” thì không biết bạn nào đó lại hát bậy là “bốc l..” khiến mấy bạn kế bên
tức cười, và rồi cả đám không thể nhịn cười mà ca không được. Thầy Tổng Giám Thị
Mã Sấm bắt ca lại, thì đến đoạn đó bạn ấy cũng hát y như vậy khiến cả nhóm lại
cười nữa, không tài nào hát được. Thế là bị Thầy mắng cho một chập nữa, rồi buổi
chào cờ đành dở dang, chỉ kéo cờ lên mà không hát nữa. Từ đó về sau việc chào cờ
dành cho mấy lớp dưới. Lớp chúng tôi bị loại ra rồi. May mắn là không bị hình phạt
nào khác! Mà mấy bạn cũng không dám chỉ ra người nào hát như vậy. Đúng là hú hồn!
Thế rồi năm tháng cũng qua mau, ngày bãi trường nghỉ Hè cũng đến. Trường thông
báo những ngày đến trường để biết tin tức hoặc những giấy tờ về Kỳ Thi Trung Học
Đệ Nhất Cấp. Nơi thi của chúng tôi được biết là phải về Biên Hòa nhưng trường nào
thì chưa biết. Sau đó không lâu, Trường cho biết ngày để chúng tôi đến để nhận
Phiếu Báo Danh để biết chỗ thi của mình ở trường nào, ở đâu ở Biên Hòa và lịch
trình của những ngày thi cùng thời gian. Trong những ngày cuối cùng không ai dự
tính chụp hình chung của cả lớp, rồi đột nhiên có lời kêu gọi của bạn bè réo
nhau để chụp chung làm kỷ niệm, cho nên tấm hình chung ấy còn thiếu khá nhiều, không
đủ người! Rồi chuyện trò chia tay, mạnh ai nấy về lo học bài, trau luyện cho ngày
đi thi để làm “Sĩ Tử”!
Đến ngày, Son,
Huệ, tôi hẹn nhau cùng đi xe đạp đến trường sớm để nhận Số Báo Danh. Chỉ gặp vài
người bạn tâm tình đôi chút, rồi cả ba đi luôn xuống Biên Hòa để xem nơi trường
nào mà mình dự thí. May mắn là chúng tôi cùng thi tại một trường, chứ không phải
khác, thành ra chuyện đi kiếm trường còn tập trung chứ không phải kiếm từng trường.
Trường thi là tại Trường Tiểu Học Nguyễn Du. Trường nầy nằm trên đường chính, tại
cái bùng binh lớn trên đường vô chợ Biên Hòa và đường đi thẳng lên Trường Trung
Học Ngô Quyền. Khi kiếm được chỗ thi của mình xong, chúng tôi ra bờ sông ăn uống,
nghỉ ngơi vào giấc trưa để sau đó đi xe đạp về. Nhưng rồi Huệ nói có ông anh ở
gần đây, mới kêu tôi và Son đến đó chơi, sẵn hỏi luôn để những ngày thi xuống ở
trọ vài ngày. Ông anh họ của Huệ vui lòng cho chúng tôi ở trọ, chỉ cần đem gạo và
ít tiền phụ tiền mắm trong mấy ngày đó thôi. Anh chị sẵn sàng giúp cho. Như vậy,
là chúng tôi được may mắn thêm một lần nữa! An lòng mọi chuyện, cả ba không tính
về thẳng trên nhà mà lại cưỡi xe đánh môt vòng qua Thủ Đức chơi cho biết. Nhưng
rồi đường đi Dĩ An, xong tới Thủ Đức xa quá, nhưng lở rồi đành phải đi tiếp. Đạp
xe về Ngã Ba Bình Triệu, lại về đồng Chó Ngáp, Hiệp Bình Xã, Lái Thiêu rồi tới
Búng mới rẽ về Tân Khánh. Về đến nhà mệt đứ đừ!
Nguyên Thảo,
16/07/2023.
No comments:
Post a Comment