Đến nay khi mình trở nên
già đi, mọi công việc lo toan được gác lại, rồi ngẫm nghĩ về thế sự, cũng như
nhìn lại những quãng đời đã qua, để mình có cái nhìn tổng quát hơn về cái con
người của mình trong trần thế nầy đã như thế nào, có ích gì hay là có hại; hoặc
những sự “đái nát” nào đó mà mình chẳng làm được gì.
Ngày xưa, khi về ở chung với ông nội vì ông ở
có một mình. Lúc đó chị hai Nhiếm, con Bác Tư đã đi lấy chồng tận bên Bến Gỗ
thuộc Tỉnh Biên Hòa, thì tôi cũng bắt đầu vào lớp Đệ Tam (tức lớp 10 ngày nay).
Nhiều đêm tôi chong đèn ngồi học thì ông nội đã đi ngủ sớm, nhưng rồi khoảng 2,
3 giờ sáng ông thức dậy, đi nấu nước để pha trà ngồi uống một mình bên chiếc bàn
tròn kê ở căn giữa của nhà. Lúc sau thì có ông Hai (anh rễ của ông nội) bên kia
đường sang gõ cửa vào ngồi cùng chuyện trò. Chẳng bao lâu thì ông Bảy nhà kế bên
cũng sang tham gia. Các ông nói toàn những chuyện đời xưa, rồi cũng như chuyện
ngủ không nhiều, nhớ lại chuyện hồi năm nào. Lúc ấy, tôi thường chập chờn thức
giấc mà chứng kiến rất nhiều ngày như vậy. Có khi có thêm dượng Hai Đố nhà kế bên,
cùng Dượng Bảy Dí bên kia đường đối diện tạo thành một buổi họp mặt những người
già vào buổi sáng sớm, ở một khu phố trong khu ấp chiến lược của một làng quê vào
thời buổi chiến tranh.
Thế rồi, từng thế hệ qua đi
từ ông nội cho đến ba mình, và bây giờ mình đã già quá cái tuổi gọi là “Thất thập
cổ lai hi”, mình cũng có những cái nỗi niềm giống như ông nội ngày trước: Cũng
ngủ ít, ăn ít cùng nhớ chuyện xưa cũ và ôn lại kỷ niệm thuở nào đó đối với bạn
bè vào những lúc có dịp gặp hoặc hàn huyên. Thêm vào đó, mình lại kiểm điểm cuộc
sống của mình sau gần 80 năm trải qua cuộc đời đầy ganh đua, biến động. Trước
tiên, có lẽ tôi phải xin lỗi với ba tôi thật nhiều vì tôi “quá ngu”, không đáp ứng
được điều nào mà ông đã kỳ vọng vào một đứa con trai đầu lòng mà ông đã có. Bất
cứ một người cha hay mẹ nào khi sinh được đứa con cũng điều mong con mình được
lành lặn, khôn ngoan, có ích cho gia đình, xã hội, làm nở danh dòng họ trong tương
lai. Điều ấy tôi học được từ khi có những đứa con, nhưng để xét lại mình thì tôi
chỉ có khái niệm ấy mới đây thôi, cũng trong một dịp tình cờ khi kể lại câu
chuyện ngày xưa: Tại sao mình lại quá ngu như thế mà chắc không có một đứa trẻ
nào tệ hơn? Thực vậy, bạn thử nghĩ ngày ấy tôi đã 5 tuổi thế mà ba tôi dạy tôi đếm
số từ 1 tới 10; tôi đã không đếm được, có lúc đếm đến 9 chỉ còn một số nữa thôi
mà tôi cũng đếm không được. Quả thật là tệ phải không bạn? Sau trận đòn ấy, từ đó
ba tôi không hề dạy cho tôi nữa. Bây giờ tôi nghĩ ngày ấy chắc ông thất vọng về
tôi rất nhiều! Rồi không những thế có lúc ông làm cây đàn gáo (đàn độc huyền bằng
gáo dừa xiêm) mà ngày nay người ta chế biến bằng hình thức đẹp hơn và gọi là đàn
“độc huyền” (một dây), và ghi dấu để dạy tôi đánh đàn, nhưng thêm một lần nữa ông
cũng thất vọng không cùng. Thế rồi hai năm sau, vì tình hình chiến tranh ông phải
dời gia đình về chợ Tân Phước Khánh sống cho yên ổn hơn. Vì bận lo buôn bán nên
ông gởi tôi vào trường học nơi lớp Đồng Ấu cho Thầy giáo Sáu ở trường Cây Gòn của
Thầy giáo Khai. Ba tôi từng nghe “mắng vốn” từ Thầy giáo Sáu là vào lớp tôi hay
ngủ nên ông khuyên ba tôi để cho tôi ở nhà, nhưng ba tôi cần gởi tôi ở trường hơn
vì sợ tôi đi chơi. Thế nhưng sau nhiều tháng tôi cũng học tạm được, không còn gì
phải phiền hà đến thầy và ba nữa. Từ đó tôi thấy khả năng học bài “thuộc lòng”
của mình vất vả vô cùng. Có khi học đến hai mươi lần mới thuộc nhưng lại rất
mau quên. Điều ấy đã theo tôi đến tận bây giờ, tôi có thể kiểm chứng nó qua nhiều
bài hát hoặc các bài quốc ca mà tôi đã từng ca rất nhiều lần nhưng chưa bao giờ
thuộc hoàn hảo một bài, ca cứ “lộn qua lộn lại” hoài. Theo thời gian, tôi cũng
chỉ làm được một điều là hoàn tất kết quả các kỳ thi Tú Tài I và 2 một cách năng
nỗ mà thôi. Đó là điều mà tôi đã cố gắng đền đáp an ủi lại cho ông thôi, chứ không
còn có gì khác hơn!
Còn đối với má tôi, thì có
lẽ tôi ra đời là một chuỗi “oan gia” hơn là hạnh phúc cho nhau. Không biết ngày
má tôi mang thai, tôi có hành hạ bà nhiều không, chứ sau nầy bà kể lại khi sanh
tôi ra thì đã khóc quá nhiều, khóc đến đỗi bà dỗ không nín và không thể ngũ được.
Khóc đến đỗi rún lòi ra thành một cục tròn chứ không lặn vô trong như bao nhiêu
đứa trẻ khác. Khóc đến đỗi bà giận quá, có lúc bà đưa tôi ngủ trên võng mà phải
văng vào chuồng trâu mà tôi vẫn khóc. Bao nhiêu người chỉ, hay bày làm cách này,
cách khác để tôi trở nên dễ hơn, nhưng vẫn không hiệu quả. Tôi vẫn khóc mãi như
vậy cho đến đúng sáu tháng tròn trĩnh, thì qua ngày sau đó đột nhiên tôi trở nên
dễ vô cùng, để ở đâu nằm chơi ở đó không hề quấy rầy. Tuy nhiên trong chuyện kể
lại của má, có một điều làm tôi suy nghĩ hơi nhiều, không biết có phải điều ấy làm
cho tôi kém trí nhớ mãi về sau nầy. Má nói, ngày ấy Tây “đi bố” (ruồng bố, lùng
xục) khiến dân trong xóm phải bỏ chạy, vì nếu không tụi Tây có thể bắt giết, bắn
hay lấy lưỡi liềm cắt cổ. Vì vậy má bồng tôi cứ chạy, nhưng tôi thì cứ khóc mãi,
khiến bà sợ tụi Tây nghe mà bắt giết nên đành phải ấn tôi xuống nước ruộng. Sau
nầy nghe người ta thường nói những đứa kém trí nhớ, hay quên rằng “giống như thằng
té giếng”, ở đây tôi không bị té giếng nhưng bị dìm vào trong nước ruộng để tránh
tụi Tây nghe được do tiếng khóc của mình. Thế là mọi chuyện nào xảy ra trong đời
đều có cái tương quan với nhau của nó, không phải nó ngẫu nhiên đến mà không có
nguyên nhân.
Tất cả những chuyện giữa
cha mẹ và tôi là như vậy, nếu Quý vị có đứa con như thế đó thì cảm tưởng bạn sẽ
ra sao? Thất vọng thật nhiều phải không? Thì có lẽ ba má tôi cũng không khác! Rồi
với vài biến cố trong cuộc đời, tôi đã đi tìm…đi tìm sự bình an cho mình qua các
tôn giáo. Cuối cùng tôi đã tìm thấy “sự lý giải hợp lý” khi tôi đi sâu vào giáo
lý của Nhà Phật, và ngày nay tôi bằng lòng với tất cả những gì đã có, giống như
những hạt giống mình đã gieo từ xa xưa mà bây giờ mình nhận được kết quả của nó;
và với cha mẹ là “nhân duyên”: Sinh ra, gắn kết là nợ nần của nhau, như sự thừa
hưởng cùng chuỗi “gen” di truyền của nghiệp.
Đồ Ngông,
16/02/2025.
No comments:
Post a Comment